جلسه چهارم ترجمه متون ساده
شیوه ی بیان و گونه های زبانی در ترجمه

نکته مهم: انتقال معنا مهم ترین مسئله برای مترجمان است
چکار کنیم که بتوانیم شیوه بیان و سبک را رعایت کنیم؟
۱٫ بازشناسی گونه های زبانی در زبان مبدا
گونه زبانی یعنی چی؟ یعنی اینکه متن مبدا چه نوع زبانی دارد ادبی، محاوره ، تخصصی ، رسمی
در ترجمه باید برابری های دستوری و گر امری مدون باشند.
به جمله زیر دقت کنید
She said come from
در اینجا come باید s سوم شخص بگیرد اما نگرفته است چون نویسنده در این قسمت منظور دارد و نویسنده میخواهد سطح سواد کم آن شخصیت را نشان بدهد و سطح گفتن و سواد شخصیت داستانش در این حد است اما مترجمی که کلمه به کلمه و خط به خط معنا می کند چطور متوجه این نکته خواهد شد یا کتابی که بین چند نفر تقسیم میشود و هر کس چند صفحه را ترجمه میکنند چطور متوجه این نکته خواهند شد و برای نشان دادن این نکته در ترجمه را چطور نشان بدم اینکه این قسمت باید به صورت عامیانه ترجمه شود
دسته بندی گونه زبانی
۱٫ گونه زبانی در سطح ساختار: ساختار کل ترجمه و شخصیت داستان را در نظر میگیریم
۲٫ گونه زبان در سطح کلمه و عبارت: کلمات و عبارات نکات زیادی را به ما نشان می دهند که از نوع محاوره ، اصطلاح ، رسمی یا غیررسمی است
که برای تشخیص دو ابزار داریم :
۱٫ املاء
۲٫ معنا

املا کلمه ها در متن
کلمه های که با املاء قدیمی نوشته می شوند مثل : fork spoon نشان میدهند که با یک نثر و متن قدیمی روبرو هستیم و برای جستجوی این کلمات ترجمه متن های قدیمی می توانیم از دیکشنری Webster استفاده کنیم.
مثال:
یک کتاب خریدم I got a book
یک کتاب خریداری کرده ام I perches the book
با وجود کلمه perches در این مثال نویسنده میگوید که من کلمه ام formal است پس تو هم لطفاً formal ترجمه کن
مثال: I gonna یعنی I’m going to go
I wanna یعنی I want to go
املاء کلمات در اینجا میخواهد نشان بدهد آن زبان محاوره است

معنی کلمه ها در متن
?What on earth do you mean
اگر بخواهید سوال بالا را با در نظر گرفتن تک تک کلمه ها ی آن ترجمه کنید چه ترجمه خواهید کرد؟
ترجمه فارسی این سوال انگلیسی چیست؟ آیا بدون مراجعه به دیکشنری معتبر می توانید مفهوم درست آن را به فارسی بیان کنید؟
اکثر کلمات یا همه کلمه های این سوال برای شما آشنا است و ۶ کلمه ای که در این جمله به کار رفته همه کلمه های آشنایی هستند که بارها و بارها شنیده اید و به کار برده اید اما اکنون که در این جمله کوتاه در کنار هم قرار گرفته اند معنی تازه ای پیدا کرده اند و در صورت بی توجهی به رابطه این کلمه ها در ترجمه صحیح همین جمله کوتاه دچار اشتباه خواهید شد.
فکر می کنید کدام یک از کلمه ها ممکن است ما را به اشتباه بیندازد؟
بله کلمه های on earth
ترجمه تلفظی و کلمه به کلمه این دو کلمه به ظاهر به معنای روی زمین است و در این طور سوالات پرسشی به معنای ادبی خودش به کار نرفته بلکه معنا و مفهوم و نقش جدیدی پیدا کرده است.
اگر معنای earth را در دیکشنری نگاه کنید در برابر on earth خواهید دید که چنین نوشته شده است:
On earth: of all things, and intensive used mainly after interrogative pronouns
در کل : کلا، در مجموع و به صورت گسترده و عمده بعد از ضمایر پرسشی مورد استفاده قرار می گیرد.
به عنوان مثال :
?What on earth do you mean
کلا منظورت چیه؟
برای کلمه earth علاوه بر معنای رایج آن که زمین و خاک است ملاحظه می شود که مفهوم ترکیب on earth کلی با مفهوم لغوی و ظاهری کلمه بی ارتباط است و نقش اصلی معنایی آن تاکید در جمله پرسشی است
مترجم باید خودش را با زبان مبدا تطبیق بدهد و نقش فرهنگ لغت یک زبانه خیلی مهم است . مترجم برای این منظور باید به یک دیکشنری بسیار خوب رجوع کند. معمولا دیکشنری های جامع مفید تر از دیکشنری های فشرده هستند چون در دیکشنری های جامع تحولات زبان و دگرگونی های زبان را بررسی می کند و مثال های فراوان از کلمه مورد نظر دارد اما در فرهنگ لغت های فشرده این موارد وجود ندارد.